Elektrikli Araç Şarj İstasyonu Nedir? Şarj İstasyonu Türleri Nelerdir?

Türkiye’de elektrikli araç (Electric Vehicles: EV) kullanıcılarına sunulan imkanlar gitgide daha da genişliyor. Farklı akım ve dolum hızı seçenekleri sunan elektrikli araba istasyonu sayısı, ülke çapında neredeyse her geçen gün artıyor. Elektrikli şarj istasyonu erişiminin şehirlerde bu denli artış göstermesi, haliyle -EV kullanıcısı olsun olmasın- pek çok sürücünün merakını uyandırıyor.
Bizler de bu yazımızda, elektrikli araba şarj istasyonu çeşitlerini, şehirlere göre dağılımlarını, şarj yöntemlerini ve tarifelerini ele alacağız. Kim bilir, faydalanabileceğiniz imkanları keşfettikten sonra belki siz de EV’ye geçiş yapmayı düşünebilirsiniz!

1. Elektrikli Araç Şarj İstasyonu

Elektrikli araç şarj ünitesi benzin istasyonlarında ve otomotiv firmalarının işletmeleri haricinde AVM’lerde, dinlenme tesislerinde veya otoyol kenarındaki herhangi bir lokasyonda da yer alabiliyor. Dağınık bir yerleşime sahip olan bu ünitelerin her birini keşfedebilmek ise, tahmin edebileceğiniz üzere hızlı şarj istasyonları haritası ile daha kolay oluyor.

1.1. Türkiye'de Kaç Tane Elektrikli Araba Şarj İstasyonu Var?

Türkiye'deki elektrikli araç sayısı arttıkça hızlı şarj istasyonlarının sayısı da aynı doğrultuda fazlalaşıyor. Bu nedenle sayı kısa zamanda değişebileceği için net bir rakam vermek yanıltıcı olabilir. Fakat ülkenin genelinde bulunan hızlı şarj noktalarına göz atmak amacıyla, sizler için sürekli güncel tuttuğumuz Türkiye'deki şarj istasyonları haritamızı inceleyebilirsiniz.

1.1.1. İstanbul'daki Elektrikli Araç Şarj İstasyonları

Türkiye genelindeki hızlı şarj istasyonları haritasına bakıldığında, en fazla yoğunluğun olduğu şehirlerin başında elbette İstanbul geliyor. Lokasyonlar karmaşık bir konumda olduğu için de doğal olarak, her birini haritada hızlı bir şekilde saptamak mümkün olmayabiliyor. Şehirdeki tüm üniteleri ve konumlarını haritada görmekte zorlanıyorsanız, İstanbul'daki şarj istasyonları içeriğimize göz atabilirsiniz.

1.1.2. İzmir'deki Elektrikli Araç Şarj İstasyonları

İzmir, Türkiye’nin en kalabalık üçüncü şehri olduğu için haliyle ülkede en fazla aracın kayıtlı olduğu üçüncü kent olma özelliğini de taşıyor. Ancak şehirdeki elektrikli araba hızlı şarj istasyonu sayısı, yine de İstanbul’un fazlasıyla altında kalıyor. İstanbul’daki konumları detaylarıyla keşfettikten sonra, daha net bir karşılaştırma için İzmir'deki şarj istasyonları sayfamızı inceleyebilirsiniz.

1.1.3. Ankara'daki Elektrikli Araç Şarj İstasyonları

Araç hızlı şarj istasyonu sayısı, İstanbul’dan sonra en çok da başkent Ankara’da bulunuyor. Şubat 2022 kayıtları, Ankara’da toplam 20’ye yakın şarj istasyonu olduğunu gösteriyor. Şehirdeki şarj ünitelerini çeşitleri ve erişim imkanları özelinde inceleyebilmek için Ankara'daki şarj istasyonları sayfamızı da ziyaret edebilirsiniz.

2. Elektrikli Araç Şarj İşlemi

Elektrikli araçlarda şarj dolum işlemleri “seviye 1”, “seviye 2” ve “seviye 3” olmak üzere üç farklı şekilde yapılabiliyor. “Seviye 1 şarj” adlandırması ev tipi prizler ile yapılan dolum işlemleri için kullanılırken, “seviye 2” ve “seviye 3” ise hızlı şarj istasyonlarındaki güç kademelerini ifade ediyor.

Elektrikli araçlarda şarjhakkında temel bilgileri öğrenmek için linke tıklayabilirsiniz.

2.1. Elektrikli Araç Şarj Teknolojileri (AC/DC)

Elektrikli araçlarda şarj teknolojilerini ifade ederken, seviye 2 ve seviye 3 yerine genellikle AC ve DC kavramları kullanılıyor. Seviye 2 şarj üniteleri alternatif akım (AC) ile göreceli olarak yavaş bir dolum sağlarken, seviye 3 şarj üniteleri doğru akım (DC) kullandığı için en hızlı şarj dolum seçeneğini oluşturuyor.

Seviye 2 (AC) istasyonlar “7,4 kilovat (kW)’ın altında”, “7,4 ile 11 kW arası” ve “11 kW’tan fazla” olmak üzere üç farklı orta seviye güç kapasitesi sunuyor. Seviye 3 / DC hızlı şarj istasyonlarında ise bunlardan çok daha hızlı dolum yapacak şekilde “50 kW’ın altında”, “50 kW ile 90 kW arası” ve “90 kW’den fazla” gibi seçenekler bulunuyor.

Editörün Notu: AC ve DC seçenekleri arasında hangisinin kullanılabileceği, sahip olunan EV’nin modeline; daha doğrusu elektrikli araç bataryasının özelliklerine göre değişiyor. Örneğin; Tesla dışındaki hemen hemen tüm EV’ler her iki dolum yöntemini de kullanabiliyorken, Tesla araçlarda sadece DC şarj kullanılabiliyor.

3. Erişim ve Kullanım İmkanına Göre Şarj İstasyonu Türleri

Elektrikli araç istasyonları dünyanın her yerinde olduğu gibi Türkiye’de de “tarifeli”, “ücretsiz” veya “araç markasına özel” olmak üzere farklı şekillerde kullanıma sunuluyor. Özel şirketlere ait olan tarifeli istasyonlar, şarj dolumunu abonmanlık veya misafir girişi ile ön ödemeli olarak yapma imkânı sunuyor. Geri kalanında ise kimileri her EV kullanıcısı tarafından ücretsiz kullanılabilirken, kimileri de ücret ödense dahi belirli marka ve modeller haricinde kullanılamıyor.

3.1. Halka Açık Şarj İstasyonları

Halka açık şarj istasyonları genellikle belediyeler, AVM yönetimleri ve devlet iştirakli çalışan özel işletmeler tarafından kuruluyor. Bu istasyonların neredeyse tamamı ücretsiz kullanım olanağı sunuyor.

3.2. Kısıtlı Erişimli Şarj İstasyonları

Özel enerji şirketleri tarafından kurulmuş olup abonmanlık veya ön ödeme gerektiren ünite çeşitlerine kısıtlı erişim şarj istasyonları adı veriliyor. Bu istasyonları kullanmak için abone kaydı yaptırarak, kredi kartı entegrasyonlu özel mobil uygulamaları kullanmak gerekiyor. Abone olmayanlar ise üniteye kredi kartı üzerinden sabit tutarda bir ön ödeme yaparak dolum hizmetinden faydalanabiliyor.

3.3. Özel Erişimli Şarj İstasyonları

Özel erişimli şarj istasyonları, genellikle otomotiv markalarına ait bayilerde yer almakta olup sadece markaya ait modeller için hizmet veriyor.

4. Elektrikli Araç Şarj İstasyonu Ücretleri

Ücretsiz hizmet veren veya markaya özel erişim sunan istasyonlarda herhangi bir ödeme söz konusu olmuyor. Dolayısıyla araba hızlı şarj istasyonu fiyatları, sadece özel şirketlerin kısıtlı erişim kapsamında hizmet veren üniteleri için geçerli oluyor. 

Ücretli istasyonlarda fiyatlar, temelde şarj seviyelerine ve bunların sunduğu güç kapasitelerine göre değişiyor. Ayrıca fiyatlandırma konusunda, ünitenin ait olduğu şirket tarafından belirlenen tarifeler de önemli bir rol oynuyor. Konu ile ilgili detaylı bilgi edinmek istiyorsanız, aradığınız yanıtları Elektrikli Araçlarda Yakıt Tüketimi ve Şarj Maliyeti adlı içeriğimizde bulabilirsiniz!