Yönetici Direktörümüz Önder Erdem, görüşlerini TOKKDER dergisi ile paylaştı.

2023 yılının kalan bölümü için dünya ve Türkiye ekonomisine ilişkin beklentileriniz neler? Kısa ve orta vadede operasyonel araç kiralama sektörüne dair öngörüleriniz nelerdir?

Dünya ekonomisine baktığımızda, Covid-19 salgınının yol açtığı ekonomik belirsizliklerin yavaş yavaş azaldığını gözlemliyoruz. Aşılama programları ile pek çok ülkede normalleşme süreçleri tamamlandı diyebiliriz. Ancak, hala salgının yol açtığı etkilerin devam ettiğini gözlemliyoruz. Özellikle, turizm, perakende ve hizmet sektörleri gibi bazı sektörlerde işletmelerin kapanması veya sınırlı faaliyet göstermesi nedeniyle ekonomik büyüme yavaşlamış olduğunu söyleyebiliriz.

Bununla birlikte, dünya ekonomisinde büyümenin devam edeceği beklentisi var. Özellikle, ABD ve Çin gibi büyük ekonomilerin toparlanması, dünya ekonomisine olumlu yansıyacaktır. IMF tarafından yapılan son açıklamalara göre, dünya ekonomisi için 2022'de yüzde 3,4 olan küresel ekonomik büyüme hızının bu yıl yüzde 2,9'a gerileyeceğini tahmin ediliyor.

Bununla birlikte, bazı ekonomik riskler de devam ediyor. Örneğin, artan enflasyon oranları, faiz oranlarındaki artışlar ve ham madde fiyatlarındaki yükseliş gibi faktörler, ekonomik toparlanmayı olumsuz etkileyebilir. Ayrıca, jeopolitik gerginlikler, ticaret savaşları ve doğal afetler gibi beklenmedik olaylar da ekonomik büyüme üzerindeki çok önemli parametreler.

Sonuç olarak, dünya ekonomisi için genel olarak pozitif bir büyüme beklentisi söz konusu olsa da, Covid-19 salgınının yol açtığı etkilerin hala devam ettiği, bazı sektörlerde işletmelerin zor durumda kaldığı ve ekonomik risklerin devam ettiği bir ortamda olduğumuzu söyleyebiliriz.

Türkiye'de ise, yapılacak olan seçimlerin ekonomi üzerinde önemli etkileri olduğunu düşünüyorum. Ancak, ne tür bir seçim olacağı, seçim sonuçlarının ne olacağı ve seçim sonrası hükümetin alacağı ekonomik politikalar gibi faktörler de sonucu ciddi anlamda etkileyecektir.

Seçimler öncesinde, siyasi belirsizlik nedeniyle yatırımcıların beklemeye geçmesi ve yatırım kararlarını ertelemesi mümkün olabilir. Ayrıca, seçimler öncesinde ekonomik politikalarda değişiklikler beklenmesi nedeniyle, özellikle de cari açık, enflasyon ve döviz kuru gibi ekonomik göstergelerde dalgalanmalar yaşanabilir.

Ancak, seçim sonrası hükümetin alacağı ekonomik politikalar, ekonominin geleceği için çok önemlidir. Eğer hükümet ekonomik reformlar yapar ve yatırımcıların güvenini kazanırsa, Türkiye ekonomisi için olumlu bir ortam oluşabilir. Ancak, ekonomik politikalarda istikrarsızlık ve belirsizlik devam ederse, ekonomik büyüme ve yatırım konusunda sorunlar yaşanması olası olacaktır.

Operasyonel araç kiralama sektörü, özellikle pandeminin neden olduğu belirsizlik ve hareket kısıtlamaları nedeniyle zor bir dönemden geçti. Ancak, pandeminin etkilerinin azalması ve ekonomik toparlanmanın devam etmesiyle birlikte, bu sektörde de bir canlanma bekleniyor. Özellikle, işletmelerin operasyonel maliyetlerini düşürmek ve esnek bir araç filosuna sahip olmak için operasyonel araç kiralama hizmetlerine talep artacağını öngörüyoruz. Bununla birlikte, döviz kuru dalgalanmaları, ekonomik istikrarın sağlanamaması ve yüksek yakıt fiyatları gibi faktörler sektörün büyümesini yavaşlatabilir.

Günümüzde değişen müşteri ihtiyaçlarına bağlı olarak mobilite alanında yeni akımların ortaya çıktığı görülüyor. Teknoloji de mobilite çözümleri için artan oranda kullanılıyor. Firma olarak teknoloji alanında ne tür yatırımlarınız var?

Hedef Filo olarak, araç kiralama sektörüne teknolojik bir dönüşüm getirmek ve müşterilerin ihtiyaçlarına cevap vermek için sektörde fark yaratmak şeklinde bir misyonumuz olduğunu düşünüyoruz. Teknolojinin hızlı gelişimi de bu konuda bizi cesaretlendiriyor.  Mobilite alanındaki değişen müşteri ihtiyaçlarına cevap verebilmek ve teknolojiyi kullanarak sektörde fark yaratmak için bu konuda projelerimizin bazılarını şu şekilde sıralayabilirim:
Dijitalleşen dünyada operasyonel kiralama işlemlerinin de dijital hale evrilmesi gerektiğini düşünüyoruz.  Dijital platformlar ile müşterilerimizin araç kiralama hizmetlerine daha hızlı ve kolay bir şekilde erişmelerini sağlamayı amaçlıyoruz. Bu nedenle, HedefNet, Copilot gibi mobil uygulamalar geliştirdik ve bu uygulamaların değişen müşteri ihtiyaçlarına göre yenilenmesi için ciddi kaynak ayırmış durumdayız. Ayrıca Filomingo markamız ile web üzerinden hızlı ve güvenli şekilde araç kiralama hizmetleri sunarak, müşterilerin taleplerini daha hızlı karşılıyoruz.

Müşterilerimize araç sağlamanın yanında hayatlarını kolaylaştırmaya çalışıyoruz. Bu kapsamda, sağladığımız, akıllı araç teknolojileri ile araçların güvenliği, verimliliği ve konforu için birçok fırsat sunuyoruz. Bu teknolojiler ile, araçların performansı izlenebiliyor araçların bakımını ve onarımını takip edilebiliyor ve araçlar için verimli bir yakıt yönetimi sağlanabiliyor.

Teknolojinin sürdürülebilirlik için de kullanılması gerektiğini düşünüyoruz. Elektrikli araçlar veya hibrit araçlar gibi çevre dostu araçların toplum tarafından kabullenilmesi konusunda rol oynayarak, çevre kirliliğine karşı mücadele ediyoruz.

Tüm bunlara ilave olarak veri analizi ve yapay zekâ teknolojilerine önem veriyoruz. Bu teknolojilerin müşterilerinin taleplerini anlamamıza ve ihtiyaçlarına göre özelleştirilmiş hizmetler sunmamıza yardımcı olacağını düşünüyoruz. Bu sayede, müşterilerin tercihlerini, kiralama sürelerini, seyahat planlarını ve araç kullanımını analiz ederek, müşterilere özelleştirilmiş araç kiralama hizmetleri sunabiliyoruz.

Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nde yapılan düzenlemeler ile ticari araç kiralamanın önü büyük ölçüde açıldı. Ticari araç kiralamaya olan talep nasıl?

Ocak 2019 itibariyle ticari araç kiralamaya olanak tanıyan yönetmeliğin yürürlüğe girmesiyle toplam kiralık araç pazarı içerisindeki hafif ticari aracın ağırlığı 4 yıl içerisinde %2,9’dan %6,7’ye kadar yükseldi. 2022 sonu itibariyle Hedef Filo’nun parkındaki ticari araç oranı ise %11 olarak gerçekleşti. Bu yıl için hedefimiz kiralayacağımız her 10 aracın 2’sinin ticari araç olması yönünde.

Müşterilerimiz ile yaptığımız toplantılarda sektörel gelişmeler hakkında bilgiler veriyor, filolarını analiz ederek onlar için en uygun çözümü sunuyoruz. Ticari araç kiralamaya olan talep artarak devam ediyor. Bir grup, filosundaki binek araçları kiralarken ticari araçları satın almak zorundaydı. Değişen yönetmelik ile filosundaki ticari araçları da kiralamaya başladı. Diğer grup, finansmana ulaşmanın zorluğu sebebiyle filosundaki araçları satarak kendisine kaynak yarattı. Son dönemde ekonomik sınıftaki araçlara alternatif olarak ticari araç kiralayan müşterilerimiz de var. Her kitlenin ortak paydası ise operasyonel verimlilik ihtiyacı.

Sürdürülebilirlik günümüzün önemli konularının başında geliyor. Bu bağlamda, fosil yakıtlı araçların yerini yakın zamanda elektrikli araçlar alacak gibi görünüyor. Firmanızın elektrikli araçlara yaklaşımından bahseder misiniz?

Evet, bugün özellikle belli bir ölçeğin üstündeki firmalar, sürdürülebilirliği her alanda iş yapışlarının odağına alıyorlar. Elektrikli araçların teknolojisi, sıfır karbon salımı ile sürdürülebilirlik politikalarına uyum sağlamada önemli bir avantaj sağlıyor. Bu nedenle pek çok ülkenin mevzuatlarını bu açıdan yeniden ele aldığını ve regülasyonlar düzenlediğini görüyoruz. Örneğin yakın gelecekte, İngiltere ve Avrupa'da yeni araç satışlarının sadece elektrikli araçlarla sınırlandırılması yönünde düzenlemeler yayımlandı. Otomotiv markaları da bu düzenlemelere uyum sağlamak için hızla çalışıyorlar ve önemli kaynak ayırıyorlar.

Türkiye’de de 2023 yılında elektrikli araç satışlarının, tedarikin sağlanabilmesi halinde, 50.000’e kadar çıkacağını öngörüyoruz. Bu alanda Türkiye’nin de önünde her ülke gibi önemli adımlar yer alıyor. Bunların başında elektrikli araçların kullanımını hızlandıracak ve teşvik edecek düzenlemeler, bilhassa elektrik altyapısının araç parkının şarj ihtiyacını etkin bir şekilde sağlayabilmesi için güçlendirilmesi yönünde aksiyonlar geliyor. Kullanıcıların elektrikli araç konusunda zihinlerindeki, menzil, şarj süresi, şarj istasyonu kapsaması gibi kritik bariyerlerin adreslenmesi de önemli.

Bu bir ekosistem işi. Türkiye’nin bu dönüşümü sağlaması için farklı paydaşların birlikte ve hızlı hareket etmesi gerekiyor.

Biz de Hedef Filo olarak 20 yıllık tecrübemiz, uzmanlığımız ve iş ortağı networkümüz ile Türkiye’nin elektrikli araç dönüşümünde katalizör olma misyonu edindik. Bu misyonumuzu üç bacak üzerine inşa ettik. Birincisi kendi filomuzun dönüşümü. Şu anda filomuzun %11’i elektrikli ve hibrit araçlardan oluşuyor ve bu oranı hem artırmaya hem de araç çeşitliliğini sağlamaya odaklanıyoruz. İkincisi müşterilerimize filolarının dönüşümü konusunda rehberlik ve danışmanlık sağlıyoruz. Bu kapsamda filolarının ve kullanımlarının analizini yaparak onlara uygun bir yol haritası çıkartıyoruz.

Bunların yanı sıra hem kurumsal hem bireysel kullanıcıların elektrikli araçları hayatlarına gerçek anlamda entegre ederek deneyimleyebilecekleri, birden fazla modeli deneme fırsatı bulacakları ve bu süreçte şarj, yol yardımı gibi çözümlerle onların yanında olacağımız yeni bir markamız yolda. Çok yakında lanse edeceğimiz bu platform için çalışmalarımız hızla devam ediyor.