Dünyada elektrikli araç satış rakamları her geçen yıl büyük bir ivme kazanarak artmaya devam ediyor. Bu alandaki liderliği, nüfusu itibarıyla Çin ve çevreci ulaşım politikalarına ağırlık veren Avrupa üstleniyor. Peki, elektrikli otomobil satış rakamları bize bu yeni nesil araçların geleceği hakkında neler söylüyor olabilir?
2021 yılı sonu rakamları, söz konusu dönemde dünya genelinde 16,5 milyondan fazla elektrikli aracın (Electric Vehicle: EV) aktif olarak trafiğe çıkmış olduğunu ortaya koyuyor. Elektrikli araç pazarındaki artış trendinin son 10 yıllık dönem boyunca her sene olduğu gibi 2022’de de devam ettiği görülüyor. Ülke bazında değerlendirildiğinde ise Çin ve Avrupa, elektrikli araç satışlarında yine öncülük yapmayı sürdürüyor.
Elektrikli otomobil satış rakamları, yarı iletken çip kıtlığı da dahil olmak üzere Covid-19 pandemisi ve tedarik zinciri zorluklarına rağmen yeni bir rekor seviyeye ulaştı. Geriye dönüp bakıldığında, 2012'de dünya çapında yaklaşık 120 bin elektrikli otomobil satılırken, bu adede 2021 yılı sonu itibarıyla yalnızca bir haftada ulaşıldı.
Bataryalı elektrikli araç (BEV) ve plug-in hibrit elektrikli araç (PHEV'ler) satışları, mevcut şartlar nedeniyle daralan otomobil pazarına rağmen 2020'de halihazırda artmıştı. Bahsi geçen elektrikli araç türlerinin satışları, 2021'de ise bir önceki yıla göre neredeyse iki katına çıkarak 6,6 milyona ulaştı. Böylece yollardaki toplam elektrikli otomobil sayısı 16,5 milyonun üzerine çıktı. Önceki yıllarda olduğu gibi, toplam adet içerisinde yaklaşık yüzde 70 olmak üzere artışın çoğunu BEV’ler oluşturdu.
Rakamlara göre, 2016 ve 2021’i kapsayan son altı yılda elektrikli araçlar en çok Çin, Avrupa Birliği ülkeleri ve Amerika Birleşik Devletleri’nde satıldı. 2021 yılında 3,3 milyon elektrikli araç satışı ile Çin, tek başına 2020’deki dünya geneli satıştan daha yüksek bir rakama ulaştı. Ülke, 2021'de ulaştığı 7,8 milyon adet ile dünyanın en büyük elektrikli otomobil filosuna sahip olmaya devam etti. Ulaşılan bu rakam, Covid-19 pandemisinden önceki 2019 stokunun iki katına tekabül ediyor.
Çin'de 2021 yılı içerisinde 2,7 milyondan fazla BEV satıldı. Bu rakam, ülkedeki yeni elektrikli otomobil satışlarının yüzde 82'sini oluşturdu. Çin’in elektrikli otomobil satış rakamları, 2020'de yerel otomobil satışları içerisinde sahip olduğu yüzde 5'lik payını 2021'de yüzde 16'ya çıkardı. Aralık ayı özelinde ise, elektrikli otomobil pazarının geleneksel otomobillere göre çok daha hızlı toparlanmasını doğrulayacak ölçüde, yüzde 20'lik aylık paya ulaştı.
Avrupa Birliği (AB) ülkelerindeki EV satışları, 2020'deki patlamanın ardından 2021'de yıllık bazda yüzde 65'ten fazla artarak 2,3 milyona yükseldi. 2021'deki toplam otomobil satışları, pandemi etkisinin henüz hissedilmediği 2019 yılına kıyasla yüzde 25 daha düşüktü. Fakat genel otomotiv pazarı henüz pandemiden tam olarak kurtulmamış olsa da EV pazarı güçlü kaldı.
2016-2021 döneminde yüzde 61'lik bileşik yıllık büyüme oranı (CAGR) ile Avrupa'daki EV satışları, yüzde 58 paya sahip olan Çin'den daha yüksek seviyeye ulaştı. Amerika Birleşik Devletleri ise söz konusu altı yıllık zaman diliminde ortalama yüzde 32’lik bir paya sahip oldu. AB’de EV büyümesini destekleyen temel itici güç, 2020 ve 2021'de sıkılaşan CO2 emisyon standartları oldu. Büyük pazarlarda satın alma sübvansiyonlarının ve vergi avantajlarının genişletilmesi de satışların hızlanmasına katkıda bulundu.
Adet bazında lider yine Almanya oldu.
Elektrikli otomobiller 2021 yılında Avrupa'nın otomobil satışlarının yüzde 17'sini oluşturdu. Aylık satışlar, elektrikli otomobilin ilk kez yüzde 27'lik bir satış payına ulaştığı ve dizel araçları geçtiği son çeyrekte en yüksek seviyedeydi. Bununla birlikte, dağılım ülkeler arasında eşit seyretmedi.
Satılan elektrikli araçların sayısı bakımından en büyük pazar Almanya olmaya devam etti. Nitekim Almanya’daki EV satışları, yıl içerisinde satılan toplam yeni otomobillerin yüzde 25'ini oluşturdu. Bu rakam, kasım ve aralık aylarında ise üçte bire yükseldi. Öyle ki ülkenin, Avrupa'daki bazı en yüksek sübvansiyonları sunduğu biliniyor.
Norveç, oran bazında liderliği kaptırmadı.
Avrupa genelindeki EV satışlarında oran olarak sıralama şu şekilde gerçekleşti:
Birleşik Krallık AB düzenlemelerini yansıtan ulusal yasayı uygulamaya koymasına rağmen, ülkedeki EV pazarı 2021'de ilk kez AB çapındaki düzenlemelere dahil edilmedi.
Amerika Birleşik Devletleri'ndeki elektrikli otomobil satışları, iki yıl üst üste yüzde 10'luk düşüşün ardından 2021'de tekrar arttı. Ülkede 2019 ve 2020'nin toplamından daha fazla olmak üzere yaklaşık 630 bin elektrikli otomobil satıldı. Böylece toplam elektrikli otomobil stoğu 2 milyonun üzerine çıktı. Yeni EV satışlarının yaklaşık yüzde 75'i, beş yıl önce toplam pay içerisinde yüzde 55’lik orana sahip olan BEV'lerdi. Bu durum, ülkedeki tam (yüzde 100) elektrikli araçların kabloyla şarj edilebilen (plug-in) hibrit araçlara göre daha yüksek bir paya sahip olmasını sağladı.
ABD’deki genel otomobil pazarı pandemi koşullarına rağmen diğer bölgelere kıyasla daha hızlı toparlandı. Buna rağmen elektrikli otomobiller, 2021’de genel araç satışındaki payını yine de ikiye katlayarak yüzde 4,5’a çıkardı. Satılan tüm birimlerin yarısından fazlası ise Tesla markasına ait oldu.
2021'de, geleneksel spor arazi araçlarının (SUV) küresel satışları, emisyonları azaltma çabalarını geride bırakarak başka bir rekora imza attı. Diğer yandan, bu gelişme elektrikli araç pazarlarında da görüldü. 2021'de büyük pazarlarda en çok tercih edilen elektrikli otomobil modellerinin yaklaşık yüzde 50’sini SUV’lar oluşturdu. Elektrikli SUV’ların oranı böylece, toplam adet içerisinde yüzde 10’luk paya sahip olan küçük modellerin ve yüzde 23’lük paya sahip olan orta büyüklükteki modelleri geçti.
2015-2019 döneminde, yeni BEV'lerin satış ağırlıklı ortalama aralığı, yıllık ortalama yüzde 12'lik bir büyüme oranıyla istikrarlı bir şekilde arttı. Ancak daha sonra 2019 ve 2020'de duraklama yaşanmaya başladı. Bunda menzil sorununun payı olabileceği düşünülüyor. Nitekim araştırmalar, EV’lerin tek şarjla gidebileceği menzilin 2021'de yalnızca yüzde 3,5 artışla, ortalama 350 kilometre olarak hesaplandığını gösteriyor.
Sürüş menzili tüketiciler için önemli bir husus olmaya devam ediyor. Otomobil üreticileri genellikle satışları artırmak için daha uzun menziller hedefliyor. Ancak artan sürüş menzili tipik olarak daha büyük piller, artan kaynak ihtiyaçları ve daha yüksek fiyatlar anlamına geliyor. Öte yandan pazarda en uygun araç aralığına ulaşılması ve hızlı şarj istasyonlarının da yaygınlaşması nedeniyle, sürüş menzilinin uzun vadede de sabit kalacağı öngörülüyor.
Elektrikli araç üreten markalar, son yıllarda elektrifikasyonu yalnızca politika düzenlemelerine uymanın veya devlet teşviklerine yanıt vermenin bir yolu olarak değil; aynı zamanda pazar payı elde etmenin ve rekabet avantajını korumanın fırsatı olarak da görüyor. Otomobil üreticilerinin buna yönelik iş stratejileri doğrultusunda, ilerleyen dönemde giderek daha agresif fiyatlandırma ve daha geniş bir model yelpazesi geliştirilmesi beklenebilir. Hatta bazı pazarlardaki üreticilerin birleşik hedefleri, hükümet duyurularından bile daha iddialı.
2021'de birçok büyük otomobil üreticisi, yeni ürün hatları geliştirerek ve mevcut üretim kapasitesini dönüştürerek tamamen elektrikli bir geleceğe geçişi hızlandırma planlarını açıkladı. Bunlar arasında en çok öne çıkan bazı örnekler ise şunlar:
Hedef Filo olarak otomobil dünyasındaki trendleri güncel olarak takip ediyor ve hızla değişen bu dünyanın önemli bir aktörü olma yolunda biz de sağlam adımlarla ilerliyoruz! Bu yolda bizimle birlikte ilerlemeye ne dersiniz?
Kaynak: Global EV Outlook 2022